第五卷 奥德修斯启程归返海上遇风暴
黎明女神从高贵的提托诺斯身旁起床，
把阳光带给不死的天神和有死的凡人。
神明们坐下来开会，高空鸣雷的宙斯
坐在他们中间，享有至高的权威。
雅典娜对他们说话，忆及历尽艰辛的
奥德修斯，他仍被阻留在神女的洞穴：
“父亲宙斯和列位永生常乐的神明们,
今后再不会有哪位执掌权杖的国王仁慈，
亲切又和蔼，让正义常驻自己的心灵里，
他会是永远暴虐无限度，行为不正义，
如果人们都把神样的奥德修斯忘记，
他曾经统治他们，待他们亲爱如慈父。
他现在忍受极大的苦难于一座海岛，
在神女卡吕普索的洞府，强逼他留下，
他无法如愿地归返自己的故土家园，
因为他没有带桨的船只，也没有同伴，
能送他成功地渡过大海的宽阔脊背。
现在又有人想杀害他的心爱的儿子
于归家途中，他为探听父亲的音讯，
去到神圣的皮洛斯和美好的拉克得蒙。”
集云神宙斯这时回答女神这样说：
“我的孩子，从你的齿篱溜出了什么话？
难道不是你亲自谋划，巧作安排，
要让奥德修斯顺利归返报复那些人？
至于特勒马科斯，你可巧妙地伴送他，
你能这样做，让他不受伤害地回故乡，
让那些求婚人迅速乘船调向往回返。”
他说完，又对爱子赫尔墨斯这样说：
“赫尔墨斯，你是各种事务的使者，
你去向美发的神女宣告明确的旨意，
让饱受苦难的奥德修斯返回故乡，
既无天神，也无有死的凡人陪伴，
乘坐坚固的筏舟，经历许多艰难，
历时二十天，到达肥沃的斯克里埃，
费埃克斯人的国土，与神明们是近族；
他们会如同尊敬神明那样尊敬他，
用船舶送他返回亲爱的故土家园，
馈赠他青铜、黄金、无数衣服和礼物，
多得有如奥德修斯从特洛亚的掠获，
要是他能带着他应得的那部分回故土。
须知命运注定他能见到自己的亲人，
返回他那高大的宫宇和故土家园。”
宙斯这样说，弑阿尔戈斯的引路神遵命。
这时他立即把精美的绳鞋系到脚上，
那是一双奇妙的金鞋，能使他随着
徐徐的气流越过大海和无边的陆地。
他又提一根手杖，那手杖可随意使人
双眼入睡，也可把沉睡的人立即唤醒，
强大的弑阿尔戈斯神提着它开始飞行。
他来到皮埃里亚，从高空落到海上，
然后有如海中的鸥鸟掠过波涛，
那海鸟掠过咆哮的大海的惊涛骇浪，
捕捉游鱼，海水沾湿了强健的羽翼，
赫尔墨斯有如那飞鸟掠过层层波澜。
当他来到那座距离遥远的海岛时，
他离开蓝灰色大海，登上陆地步行，
来到一座巨大的洞穴前，那里居住着
美发的神女，赫尔墨斯看见她就在洞里。
炉灶燃着熊熊的火焰，劈开的雪松
和侧柏燃烧时发出的香气弥漫全岛屿。
神女一面声音优美地放声歌唱，
一面在机杼前来回走动，用金梭织布。
洞穴周围林木繁茂，生长茁壮，
有赤杨、白杨和散逸浓郁香气的柏树。
各种羽翼宽大的禽鸟在林间栖息作巢，
有枭、鹞鹰和舌头既细又长的乌鸦，
还有喜好在海上翱翔觅食的海鸥。
在那座空旷的洞穴岩壁上纵横蜿蜒着
茂盛的葡萄藤蔓，结满累累硕果。
四条水泉并排奔泻着清澈的流水，
彼此相隔不远，然后分开奔流。
旁边是柔软的草地，堇菜野芹正繁茂。
即使不死的天神到来见此景象，
也会惊异不已，顿觉心旷神怡。
弑阿尔戈斯的引路神不禁伫立观赏。
待他歆羡把一切尽情地观赏够，
终于走进宽旷的洞穴。神女中的女神
卡吕普索一眼便从脸型认出他来，
因为不死的神明们彼此都能相认，
即使有哪位神明居住相距甚遥远。
神使在洞中未看见勇敢的奥德修斯，
当时他正坐在海边哭泣，像往日一样，
用泪水、叹息和痛苦折磨自己的心灵。
他眼望苍茫喧嚣的大海，泪流不止。
神女中的女神卡吕普索向赫尔墨斯询问，
一面邀他坐到光亮精美的宽椅上：
“执金杖的赫尔墨斯，我敬重的亲爱的神明，
今天怎么驾临我这里？你可是稀客。
请告诉我你有何事要办，我一定尽力，
只要是我能办到，只要事情能办成。
首先请进来，让我有幸招待你一番。”
神女这样说完，随即摆好餐桌，
摆满各种神食，又摆上红色的神液，
弑阿尔戈斯的引路神开始吃喝起来。
待他吃喝一阵，满足了心灵的食欲，
便开始回答神女的询问对她这样说：
“神女询问神明我为何前来你这里，
既然你要求，我这就如实告诉你情由。
宙斯命令我来这里，并非出于我己愿，
有谁愿意越过无边的海水来这里？
附近没有凡人的城市，从而也没有
凡人向神明敬献祭礼和辉煌的百牲祭。
然而对于提大盾的宙斯的任何旨意，
没有哪一位神明胆敢回避或违逆。
他说你这里有一位英雄，他受的苦难
超过其他人，他们在普里阿摩斯城下
战斗九年，第十年摧毁城市返家园，
但他们在归返途中犯亵渎得罪雅典娜，
女神遣来强烈的风暴和滔天的狂澜。
当时他那些杰出的同伴全都丧命，
只有他被风暴和波澜推拥到你这里。
现在宙斯命令你立即释放此人，
因为他不该远离亲属亡命他乡，
命运注定他能够见到自己的亲人，
返回他那高大的宫宇和故土家园。”
神女中的女神卡吕普索听完心震颤，
大声地对神使说出有翼飞翔的话语：
“神明们啊，你们太横暴，心性好嫉妒，
嫉妒我们神女公然同凡人结姻缘，
当我们有人为自己选择凡人做夫婿。
有玫瑰色手指的黎明女神爱上了奥里昂，
你们生活清闲的神明们便心生嫉妒，
直至处女神金座的阿尔特弥斯前去，
用致命的箭矢把他射死在奥尔提吉亚。
又如美发的得墨特尔爱上了伊阿西昂，
在第三次新翻耕的田地里同他结合，
享受欢爱，宙斯很快知道了这件事，
抛下轰鸣的闪光霹雳，把他击毙。
神明们，现在你们又嫉妒我与凡人结合。
想当初他落难爬上船脊，我把他拯救，
宙斯用轰鸣的闪光霹雳猛烈攻击
他的快船，把船只击碎在酒色的大海里。
当时他那些杰出的同伴全部丧了命，
只有他被风暴和波澜推拥来到我这里。
我对他一往深情，照应他饮食起居，
答应让他长生不死，永远不衰朽。
可是对于提大盾的宙斯的任何旨意，
没有哪一位神明胆敢回避或违逆。
那就让他走吧，既然宙斯这样命令，
让他回到咆哮的大海上，我只能这样，
因为我没有带桨的船只，也没有同伴，
能护送他成功地渡过大海的宽阔脊背。
但我可以给他提忠告，丝毫不隐瞒，
使他能不受伤害地返回故土家园。”
弑阿尔戈斯的引路神立即这样回答说：
“那你赶快放他走，不要惹宙斯生气，
免得他恼怒，什么时候严厉惩罚你。”
强大的弑阿尔戈斯神这样说完离去，
高贵的神女去寻找勇敢的奥德修斯，
不得不听从宙斯的难以违抗的旨意。
她看见奥德修斯坐在辽阔的海岸边，
两眼泪流不断，消磨着美好的生命，
怀念归返，神女不能使他心宽舒。
夜里他不得不在空旷的洞穴里度过，
睡在神女的身边，神女有情他无意；
白天里他坐在巨岩顶上海岸滩头，
用泪水、叹息和痛苦折磨自己的心灵，
眼望苍茫喧嚣的大海，泪流不止。
神女中的女神站到他身边，对他这样说：
“不幸的人啊，不要再这样在这里哭泣，
再这样损伤生命，我现在就放你成行。
只是你得用铜器砍一些长长的树干，
作成宽大的筏船，在上面安上护板，
它将载着你渡过雾气迷蒙的大海。
我会给你装上食品、净水和红酒，
丰富得足以供你旅途中排除饥渴，
再让你衣服齐整，送你一阵顺风，
使你安然无恙地回到自己的家园，
但愿统治广天的神明也这样希望，
他们比我更有智慧，更富有权能。”
她这样说，多难的英雄奥德修斯心惊颤，
他大声回答，说出有翼飞翔的话语：
“女神，你或许别有它图而非为归返，
你要我乘筏船渡过广阔的大海深渊，
它是那样可怕而艰险，速航的快船
即使有宙斯惠赐的顺风，也难渡过。
我无意顺从你的心愿，乘筏船离开，
女神啊，若是你不能对我发一个重誓，
这不是在给我安排什么不幸的灾难。”
神女中的女神卡吕普索听完微笑，
抚拍他的手，呼唤一声对他这样说：
“你真狡猾，不会让自己上当受骗，
竟然费尽心机说出了这样的话语。
我现在就以大地、广阔的上苍寰宇
和斯提克斯流水起誓，常乐的神明
也视它为最有力最可怕的誓言见证，
这不是在给你安排什么不幸的灾难。
其实我考虑这些如同在为我自己，
如果我也陷入了这样的巨大困境，
因为我也有正义的理智，我胸中的
这颗心灵并非铁铸，它也很仁慈。”
神女中的女神这样说完，立即前行，
奥德修斯紧紧跟随神女的足迹。
神女和凡人一起走进宽旷的洞穴，
奥德修斯在赫尔墨斯刚才坐过的
宽椅上坐下，神女在他面前摆上
凡人享用的各种食物，供他吃喝，
她自己在神样的奥德修斯对面坐下，
女侍们在她面前摆上神食和神液。
他们伸手享用面前摆放的肴馔。
待他们尽情享用食物和饮料之后，
神女中的女神卡吕普索开始这样说：
“拉埃尔特斯之子，机敏的神裔奥德修斯，
你现在希望能立即归返，回到你那
可爱的故土家园，我祝愿你顺利。
要是你心里终于知道，你在到达
故土之前还需要经历多少苦难，
那时你或许会希望仍留在我宅邸，
享受长生不死，尽管你渴望见到
你的妻子，你一直对她深怀眷恋。
我不认为我的容貌、身材比不上
你的那位妻子，须知凡间女子
怎能与不死的女神比赛外表和容颜。”
足智多谋的奥德修斯这样回答说：
“尊敬的神女，请不要因此对我恼怒。
这些我全都清楚，审慎的佩涅洛佩
无论是容貌或身材都不能和你相比，
因为她是凡人，你却是长生不衰老。
不过我仍然每天怀念我的故乡土，
渴望返回家园，见到归返那一天。
即使有哪位神明在酒色的海上打击我，
我仍会无畏，胸中有一颗坚定的心灵。
我忍受过许多风险，经历过许多苦难，
在海上或在战场，不妨再加上这一次。”
他这样说完，太阳沉下，夜色降临，
他们双双进入宽旷的洞穴深处，
享受欢爱，互相偎依，卧眠在一起。
当那初升的有玫瑰色手指的黎明呈现时，
奥德修斯立即起床，穿上罩袍和衣衫，
那神女身着一件宽大的白色长袍，
轻柔优美，腰间系一条精美无比的
黄金饰带，用巾布把头部从头顶包扎。
她为勇敢的奥德修斯准备行程，
交给他一柄大斧，正合他的掌型，
青铜制造，两面有刃，斧上装有
制作精美的橄榄木手柄，坚固结实。
再给他一把锋利的手斧，这才带领他
去海岛的边缘，那里生长着许多大树，
有赤杨、白杨，还有高达天际的杉树，
它们已经枯萎干透，可轻易飘浮。
神女中的女神卡吕普索向他指明
生长高大树干的地方，便返回洞穴，
奥德修斯开始砍树，很快把工作做完。
他一共砍倒二十棵，用铜斧把它们削光，
再把它们巧妙地修平，按照墨线。
神女中的女神卡吕普索又送来钻子，
奥德修斯把所有木料钻上孔互相拼合，
用木钉和横木把它们牢固地紧密衔接。
如同有人制造一只宽体重载的
船体底部，木工手艺非常精湛，
奥德修斯也这样制造宽体筏船。
他立起树段，用斜杆把它们牢牢固定，
再用一根根长长的圆木做成筏舷。
他竖起桅杆，在桅杆顶部装上帆桁，
又装好筏舵，掌握木筏行驶的方向。
他在木筏周围密密地捆上柳条枝，
抵御波浪冲击，再堆上许多细枝条。
神女中的女神卡吕普索又送来布匹，
制作风帆，奥德修斯熟练地做完。
他把转帆索、升帆索、帆脚索与筏系好，
然后用杠杆把木筏挪进神奇的海水里。
到了第四天，他把一切工作做完，
第五天神女卡吕普索送他离开海岛，
给他沐完浴，再给他穿上馥郁的衣裳。
神女给他装上一皮囊暗红的美酒，
一大皮囊净水，还有一口袋干粮，
此外还装上许多令人愉快的美味。
这时候神女给他送来温和的顺风，
神样的奥德修斯高兴地迎风扬帆。
他坐下来熟练地掌舵，调整航向，
睡意从没有落上他那双仰望的眼睑，
注视着昴星座和那迟迟降落的大角星，
以及绰号为北斗的那组大熊星座，
它以自我中心运转，遥望猎户座，
只有它不和其他星座为沐浴去长河。
神女中的女神卡吕普索谆谆叮嘱他，
渡海时要始终航行在这颗星的左方。
他在海上已连续航行十七个昼夜，
第十八天时显现出费埃克斯国土上
阴影层叠的山峦，距离他已经不遥远，
在雾气迷漫的海上有如一块牛皮盾。
这时强大的震地神离开埃塞俄比亚，
远远从索吕摩斯山顶望见奥德修斯，
因为他航行在海上。波塞冬心中气愤，
频频摇头，自言自语地心中暗思忖：
“好啊，显然天神们对这位奥德修斯
改变了主意，趁我在埃塞俄比亚人那里。
他距费埃克斯人的国土已经不遥远，
命定他到那里便可逃脱巨大的灾难。
但是我还是一定要让他吃够苦头。”
他说完立即聚合浓云，手握三股叉，
搅动大海，掀起各种方向劲风的
暴烈气流，用浓重的云气沉沉笼罩
陆地连同大海，黑夜从天空跃起。
东风、南风一起刮来，反向的西风
和产生于太空的北风掀起层层巨澜。
奥德修斯顿时四肢麻木心瘫软，
无限忧伤地对自己的勇敢心灵这样说：
“我真不幸，我最终将遭遇什么灾难？
我担心女神所说的一切全都真实，
她曾说，我在返抵故土家园之前，
会在海上受折磨，这一切现在正应验。
宙斯让这许多云雾笼罩广阔的天空，
把大海搅动，掀起各种方向的劲风的
暴烈气流，现在我必遭悲惨的毁灭。
那些达那奥斯人要三倍四倍地幸运，
他们为阿特柔斯之子战死在辽阔的特洛亚。
我也该在那一天丧生，接受死亡的命运，
当时无数特洛亚人举着锐利的铜枪，
围着佩琉斯之子的遗体向我攻击；
阿开奥斯人会把我礼葬，传我的英名，
可现在我却注定要遭受悲惨的毁灭。”
他这样说，陡然隆起一个巨澜，
可怕地从上盖下，把筏船打得团团转。
他自己被从筏上抛出，抛出很远，
舵柄从手里滑脱，桅杆被各种风暴
混合旋起的强大气流拦腰折断，
船帆和帆桁一起被远远地抛进海里。
他被久久地打入水下，无力迅速地
向上浮起，身受狂涛巨澜的重压，
神女卡吕普索所赠衣服也增添分量。
他很久才浮出水面，嘴里不断喷吐
咸涩的海水，海水顺着他的头流淌。
他虽精疲力竭，但没有忘记筏船，
他在波浪中向筏船游去，把它抓住，
坐到筏体中央，逃避死亡的结局。
巨浪把木筏随潮流忽上忽下地抛掷。
有如秋天的北风吹动原野上的蓟丛，
稠密的蓟丛随风摇摆簇拥在一起，
风暴也这样把筏体在海上推来逐去，
一会儿南风把它推给北风带走，
一会儿东风又把它让给西风驱赶。
卡德摩斯的女儿、美足的伊诺看见他，
就是琉科特埃，她原是说人语的凡人，
现在在大海深处享受神明的荣耀。
她怜悯奥德修斯如此飘荡受折磨，
便有如一只海鸥飞翔，浮出海面，
落到坚固的筏体上，开言对他这样说：
“不幸的人啊，震地神波塞冬为何对你
如此怒不可遏，让你受这么多苦难？
不过不管他如何生气，他难把你伤害，
现在你要这么办，我看你并不缺理智，
你脱掉这些衣衫，把木筏留给风浪，
任它们刮走，你用手游泳，努力前往
费埃克斯国土，命定你将在那里得解脱。
你接住我这方头巾，把它铺在胸下，
它具有神力，便不用害怕灾难和死亡。
在你的双手终于触及陆地以后，
你便把头巾拿开，抛进酒色的海水，
要抛得远离陆地，你自己转身离去。”
女神这样说完，随即交给他头巾，
她自己重新沉入波涛汹涌的大海，
有如海鸥，黑色的波浪把她淹没。
历尽艰辛的神样的奥德修斯暗思忖，
无限忧伤地对自己的勇敢心灵这样说：
“我该怎么办？不会是哪位不死的神明
又来设计陷害我，要我把筏船抛弃？
我看不要听从她，我已经亲眼看见
远处的陆地，她说那是我脱难的地方。
现在我就这么办，我看这样最适宜：
只要筏体仍然坚固地连成一体，
我就留在上面，准备忍受苦难。
如果汹涌的波涛把这筏体打散，
我只好游泳，那时也难想出更好的办法。”
奥德修斯心里和智慧正这样思忖，
震地神波塞冬又猛然掀起一个巨澜，
可怕而沉重，从上面直压下来扑向他。
有如一阵狂风袭来，把一堆干草
骤然卷起，吹得那干草四散飘落，
神明也这样把筏体的长长木料打散。
奥德修斯骑马般地爬上一根木料，
脱掉卡吕普索赠给他的那些衣衫，
立即把女神给他的头巾铺展在胸前，
头朝下跃进海里，迅速伸开双臂，
开始奋力浮游。强大的震地神看见他，
频频摇头，自言自语地心中暗思忖：
“你已忍受过许多苦难，现在就这样
在海上飘泊吧，直到你到达神明的近族，
我想你大概对遭受的苦难不会不满足。”
神明这样说完，催动他的长鬃马，
返回埃盖，那里有他的著名的宫阙。
宙斯的女儿雅典娜这时却另有打算。
她阻住所有其他方向的狂风的道路，
要它们全都停止逞能安静下来，
只激励迅捷的北风，避开前面的波澜，
让神明养育的奥德修斯抵达喜好航海的
费埃克斯人那里，逃脱灾难和死亡。
奥德修斯已经在汹涌的波涛里飘浮
两夜两天，许多次预感到死亡的降临。
待到美发的黎明送来第三个白天，
风暴才停息下来，海上一片平静。
他看见陆地已距离不远，当他乘着
巨大的波浪浮起，凝目向远方遥望。
有如儿子们如愿地看见父亲康复，
父亲疾病缠身，忍受剧烈的痛苦，
长久难愈，可怕的神灵降临于他，
但后来神明赐恩惠，让他摆脱苦难；
奥德修斯看见大陆和森林也这样欣喜，
尽力游动着渴望双脚能迅速登上陆地。
但当他距陆地只有人声所及的距离时，
他听到大海撞击悬崖发出的轰鸣。
巨大的浪涛号叫着冲向坚硬的陆地，
发出怖人的咆哮，浪花把一切埋淹。
那里既没有可泊的港湾，也没有避难地，
陡峻的岩岸到处一片礁石和绝壁。
奥德修斯一见四肢麻木心瘫软，
无限忧伤地对自己的勇敢心灵这样说：
“天哪，宙斯让我意外地看见了陆地，
我奋力冲破波涛，挣扎着向这里游来，
可是却无法登岸，离开灰暗的大海。
前面礁石嶙峋，四周狂暴的波澜
奔腾咆哮，平滑的峭壁矗立横亘，
岸边海水幽深，无一处可让双足
伫立站稳，逃脱这无穷无尽的苦难。
要是我试图攀登，巨浪会把我扯下，
抛向嶙峋的岩石，使我枉费心机。
要是我继续向前游去，试图找到
可攀登的海岸或是海水拍击的港湾，
我担心巨大的风浪会重新把我卷走，
沉重地呼号着被送到游鱼出没的海上，
神明或许会从海上放出巨怪攻击我，
著名的安菲特里泰生育了许多怪物，
何况我知道著名的震地神仍对我怀怨。”
奥德修斯心里和智慧正这样思忖，
一个巨浪又把他抛向嶙峋的巉岩。
他本会肢体被扯碎，骨骼被折断，
若不是目光炯炯的雅典娜赋予他思想：
巨浪把他抛起时他探手攀住悬崖，
呻吟着牢牢抓住，待滚滚浪涛扑过。
可浪脊从他身旁涌过向后卷退时，
又袭向他把他高高掀起抛进海里。
有如多足的水螅被强行从窝壁拽下，
吸盘上仍然牢牢吸附着无数的石砾，
奥德修斯也这样，强健的掌上的皮肤
被扯下残留崖壁，巨浪又把他淹埋。
这时他定会在命定的时刻之前死去，
若不是目光炯炯的雅典娜又给他主意。
他从浪涛下泅起，波浪冲向陆地，
他顺势向前游动，凝目注视陆岸，
能否找到一处平缓的海滩或湾岸。
他奋力游动来到一条闪光的河口，
庆幸发现一处可使他得救的去处：
既不见任何险岩，又能把风暴挡阻。
他游向河口，心中默默向河神祈求：
“河神啊，恕我不识尊号，我求你救援，
正向你游来，躲避波塞冬的大海的愤怒。
永生的天神永远尊重一个流浪者的
恳切祈求，我现在正是这样一个人，
来到你的河口和膝前，受尽了折磨。
尊敬的神明，怜悯我吧，我求你庇佑！”
他这样祷告，河神立即阻住水流，
平静的波涛使他安然地游向河岸。
奥德修斯上岸后低垂无力的双臂，
双膝跪地：咸海耗尽了他的气力。
他浑身浮肿，口腔和鼻孔不断向外
喷吐海水；他气喘吁吁难以言语，
只觉得一阵昏厥，精疲力竭地倒地。
待他感觉苏醒，胸中的精力复苏，
便取下胸前女神惠赐他的那方头巾。
他把头巾扔进与海水相混的河流，
波涛卷头巾入大海，奉还伊诺手里。
奥德修斯离开平静的河口爬进苇丛，
躺在苇丛里亲吻滋生谷物的土地。
他无限忧伤地对勇敢的心灵这样自语：
“我真多不幸，最终将遭遇什么灾难？
我要是就这样在河边度过难熬的夜晚，
凛烈的晨霜和瑟索的朝露会把我冻坏，
我已经筋疲力尽，只乘下气息奄奄，
更何况河边袭人的晨风和彻骨的寒气。
我要是爬上斜坡，避进繁茂的树林，
在枯枝败叶间躺卧，倒可以抵御寒冷，
消除困乏，让自己进入甜蜜的梦乡，
但我又担心那不要成为野兽的猎物。”
他心中思虑，觉得这样做更为合适。
他看见一片树林在高处距河岸不远，
便进到里面，来到两株枝叶交叉的
橄榄树前，一株野生，一株结硕果，
潮湿的疾风的寒冷气流吹不透它们，
太阳的明亮光线难射进，雨水打不穿，
橄榄树的繁茂枝叶纠缠得如此严密。
奥德修斯匍匐进荫翳，伸开双手，
把枯枝败叶拢起堆成厚厚的卧铺。
浓郁的荫蔽下枯枝败叶层层堆积，
甚至足够两三人同时在里面藏卧，
躲避严酷的寒冷，即使寒气凛烈。
历尽艰辛的神样的奥德修斯见了，
喜在心头，立即躺下埋身于枝叶里。
如同有人孤身独居在荒郊旷野间，
把未燃完的柴薪藏进发黑的余烬，
用不着去向他人祈求不灭的火种，
奥德修斯也这样把自己埋进残叶里，
雅典娜随即把梦境撒向他的双眸，
使他的眼睑紧闭，消释难忍的困倦。
ΙΛΙΑΔΟΣ E
Ἠὼς δ᾽ ἐκ λεχέων παρ᾽ ἀγαυοῦ Τιθωνοῖο
ὤρνυθ᾽, ἵν᾽ ἀθανάτοισι φόως φέροι ἠδὲ βροτοῖσιν:
οἱ δὲ θεοὶ θῶκόνδε καθίζανον, ἐν δ᾽ ἄρα τοῖσι
Ζεὺς ὑψιβρεμέτης, οὗ τε κράτος ἐστὶ μέγιστον.
τοῖσι δ᾽ Ἀθηναίη λέγε κήδεα πόλλ᾽ Ὀδυσῆος
μνησαμένη: μέλε γάρ οἱ ἐὼν ἐν δώμασι νύμφης:
‘Ζεῦ πάτερ ἠδ᾽ ἄλλοι μάκαρες θεοὶ αἰὲν ἐόντες,
μή τις ἔτι πρόφρων ἀγανὸς καὶ ἤπιος ἔστω
σκηπτοῦχος βασιλεύς, μηδὲ φρεσὶν αἴσιμα εἰδώς,
ἀλλ᾽ αἰεὶ χαλεπός τ᾽ εἴη καὶ αἴσυλα ῥέζοι:
ὡς οὔ τις μέμνηται Ὀδυσσῆος θείοιο
λαῶν οἷσιν ἄνασσε, πατὴρ δ᾽ ὣς ἤπιος ἦεν.
ἀλλ᾽ ὁ μὲν ἐν νήσῳ κεῖται κρατέρ᾽ ἄλγεα πάσχων
νύμφης ἐν μεγάροισι Καλυψοῦς, ἥ μιν ἀνάγκῃ
ἴ σχει: ὁ δ᾽ οὐ δύναται ἣν πατρίδα γαῖαν ἱκέσθαι:
οὐ γάρ οἱ πάρα νῆες ἐπήρετμοι καὶ ἑταῖροι,
οἵ κέν μιν πέμποιεν ἐπ᾽ εὐρέα νῶτα θαλάσσης.
νῦν αὖ παῖδ᾽ ἀγαπητὸν ἀποκτεῖναι μεμάασιν
οἴκαδε νισόμενον: ὁ δ᾽ ἔβη μετὰ πατρὸς ἀκουὴν
ἐς Πύλον ἠγαθέην ἠδ᾽ ἐς Λακεδαίμονα δῖαν.
’τὴν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς:
‘τέκνον ἐμόν, ποῖόν σε ἔπος φύγεν ἕρκος ὀδόντων.
οὐ γὰρ δὴ τοῦτον μὲν ἐβούλευσας νόον αὐτή,
ὡς ἦ τοι κείνους Ὀδυσεὺς ἀποτίσεται ἐλθών;
Τηλέμαχον δὲ σὺ πέμψον ἐπισταμένως, δύνασαι γάρ,
ὥς κε μάλ᾽ ἀσκηθὴς ἣν πατρίδα γαῖαν ἵκηται,
μνηστῆρες δ᾽ ἐν νηὶ: παλιμπετὲς ἀπονέωνται.
’ἦ ῥα καὶ Ἑρμείαν, υἱὸν φίλον, ἀντίον ηὔδα:
‘Ἑρμεία, σὺ γὰρ αὖτε τά τ᾽ ἄλλα περ ἄγγελός ἐσσι,
νύμφῃ ἐυπλοκάμῳ εἰπεῖν νημερτέα βουλήν,
νόστον Ὀδυσσῆος ταλασίφρονος, ὥς κε νέηται
οὔτε θεῶν πομπῇ οὔτε θνητῶν ἀνθρώπων:
ἀλλ᾽ ὅ γ᾽ ἐπὶ σχεδίης πολυδέσμου πήματα πάσχων
ἤματί κ᾽ εἰκοστῷ Σχερίην ἐρίβωλον ἵκοιτο,
Φαιήκων ἐς γαῖαν, οἳ ἀγχίθεοι γεγάασιν,
οἵ κέν μιν περὶ κῆρι θεὸν ὣς τιμήσουσιν,
πέμψουσιν δ᾽ ἐν νηὶ φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν,
χαλκόν τε χρυσόν τε ἅλις ἐσθῆτά τε δόντες,
πόλλ᾽, ὅσ᾽ ἂν οὐδέ ποτε Τροίης ἐξήρατ᾽ Ὀδυσσεύς,
εἴ περ ἀπήμων ἦλθε, λαχὼν ἀπὸ ληίδος αἶσαν.
ὣς γάρ οἱ μοῖρ᾽ ἐστὶ φίλους τ᾽ ἰδέειν καὶ ἱκέσθαι
οἶκον ἐς ὑψόροφον καὶ ἑὴν ἐς πατρίδα γαῖαν.
’ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἀπίθησε διάκτορος ἀργεϊφόντης.
αὐτίκ᾽ ἔπειθ᾽ ὑπὸ ποσσὶν ἐδήσατο καλὰ πέδιλα,
ἀμβρόσια χρύσεια, τά μιν φέρον ἠμὲν ἐφ᾽ ὑγρὴν
ἠδ᾽ ἐπ᾽ ἀπείρονα γαῖαν ἅμα πνοιῇς ἀνέμοιο.
εἵλετο δὲ ῥάβδον, τῇ τ᾽ ἀνδρῶν ὄμματα θέλγει,
ὧν ἐθέλει, τοὺς δ᾽ αὖτε καὶ ὑπνώοντας ἐγείρει.
τὴν μετὰ χερσὶν ἔχων πέτετο κρατὺς ἀργεϊφόντης.
Πιερίην δ᾽ ἐπιβὰς ἐξ αἰθέρος ἔμπεσε πόντῳ:
σεύατ᾽ ἔπειτ᾽ ἐπὶ κῦμα λάρῳ ὄρνιθι ἐοικώς,
ὅς τε κατὰ δεινοὺς κόλπους ἁλὸς ἀτρυγέτοιο
ἰχθῦς ἀγρώσσων πυκινὰ πτερὰ δεύεται ἅλμῃ:
τῷ ἴκελος πολέεσσιν ὀχήσατο κύμασιν Ἑρμῆς.
ἀλλ᾽ ὅτε δὴ τὴν νῆσον ἀφίκετο τηλόθ᾽ ἐοῦσαν,
ἔνθ᾽ ἐκ πόντου βὰς ἰοειδέος ἤπειρόνδε
ἤιεν, ὄφρα μέγα σπέος ἵκετο, τῷ ἔνι νύμφη
ναῖεν ἐυπλόκαμος: τὴν δ᾽ ἔνδοθι τέτμεν ἐοῦσαν.
πῦρ μὲν ἐπ᾽ ἐσχαρόφιν μέγα καίετο, τηλόσε δ᾽ ὀδμὴ
κέδρου τ᾽ εὐκεάτοιο θύου τ᾽ ἀνὰ νῆσον ὀδώδει
δαιομένων: ἡ δ᾽ ἔνδον ἀοιδιάουσ᾽ ὀπὶ καλῇ
ἱστὸν ἐποιχομένη χρυσείῃ κερκίδ᾽ ὕφαινεν.
ὕλη δὲ σπέος ἀμφὶ πεφύκει τηλεθόωσα,
κλήθρη τ᾽ αἴγειρός τε καὶ εὐώδης κυπάρισσος.
ἔ νθα δέ τ᾽ ὄρνιθες τανυσίπτεροι εὐνάζοντο,
σκῶπές τ᾽ ἴρηκές τε τανύγλωσσοί τε κορῶναι
εἰνάλιαι, τῇσίν τε θαλάσσια ἔργα μέμηλεν.
ἡ δ᾽ αὐτοῦ τετάνυστο περὶ σπείους γλαφυροῖο
ἡμερὶς ἡβώωσα, τεθήλει δὲ σταφυλῇσι.
κρῆναι δ᾽ ἑξείης πίσυρες ῥέον ὕδατι λευκῷ,
πλησίαι ἀλλήλων τετραμμέναι ἄλλυδις ἄλλη.
ἀμφὶ δὲ λειμῶνες μαλακοὶ ἴου ἠδὲ σελίνου
θήλεον. ἔνθα κ᾽ ἔπειτα καὶ ἀθάνατός περ ἐπελθὼν
θηήσαιτο ἰδὼν καὶ τερφθείη φρεσὶν ᾗσιν.
ἔνθα στὰς θηεῖτο διάκτορος ἀργεϊφόντης.
αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ πάντα ἑῷ θηήσατο θυμῷ,
αὐτίκ᾽ ἄρ᾽ εἰς εὐρὺ σπέος ἤλυθεν. οὐδέ μιν ἄντην
ἠγνοίησεν ἰδοῦσα Καλυψώ, δῖα θεάων:
οὐ γάρ τ᾽ ἀγνῶτες θεοὶ ἀλλήλοισι πέλονται
ἀθάνατοι, οὐδ᾽ εἴ τις ἀπόπροθι δώματα ναίει.
οὐδ᾽ ἄρ᾽ Ὀδυσσῆα μεγαλήτορα ἔνδον ἔτετμεν,
ἀλλ᾽ ὅ γ᾽ ἐπ᾽ ἀκτῆς κλαῖε καθήμενος, ἔνθα πάρος περ,
δάκρυσι καὶ στοναχῇσι καὶ ἄλγεσι θυμὸν ἐρέχθων.
πόντον ἐπ᾽ ἀτρύγετον δερκέσκετο δάκρυα λείβων.
Ἑρμείαν δ᾽ ἐρέεινε Καλυψώ, δῖα θεάων,
ἐν θρόνῳ ἱδρύσασα φαεινῷ σιγαλόεντι:
‘τίπτε μοι, Ἑρμεία χρυσόρραπι, εἰλήλουθας
αἰδοῖός τε φίλος τε; πάρος γε μὲν οὔ τι θαμίζεις.
αὔδα ὅ τι φρονέεις: τελέσαι δέ με θυμὸς ἄνωγεν,
εἰ δύναμαι τελέσαι γε καὶ εἰ τετελεσμένον ἐστίν.
ἀλλ᾽ ἕπεο προτέρω, ἵνα τοι πὰρ ξείνια θείω.
’ὥς ἄρα φωνήσασα θεὰ παρέθηκε τράπεζαν
ἀμβροσίης πλήσασα, κέρασσε δὲ νέκταρ ἐρυθρόν.
αὐτὰρ ὁ πῖνε καὶ ἦσθε διάκτορος ἀργεϊφόντης.
αὐτὰρ ἐπεὶ δείπνησε καὶ ἤραρε θυμὸν ἐδωδῇ,
καὶ τότε δή μιν ἔπεσσιν ἀμειβόμενος προσέειπεν:
‘εἰρωτᾷς μ᾽ ἐλθόντα θεὰ θεόν: αὐτὰρ ἐγώ τοι
νημερτέως τὸν μῦθον ἐνισπήσω: κέλεαι γάρ.
Ζεὺς ἐμέ γ᾽ ἠνώγει δεῦρ᾽ ἐλθέμεν οὐκ ἐθέλοντα:
τίς δ᾽ ἂν ἑκὼν τοσσόνδε διαδράμοι ἁλμυρὸν ὕδωρ
ἄσπετον; οὐδέ τις ἄγχι βροτῶν πόλις, οἵ τε θεοῖσιν
ἱερά τε ῥέζουσι καὶ ἐξαίτους ἑκατόμβας.
ἀλλὰ μάλ᾽ οὔ πως ἔστι Διὸς νόον αἰγιόχοιο
οὔτε παρεξελθεῖν ἄλλον θεὸν οὔθ᾽ ἁλιῶσαι.
φησί τοι ἄνδρα παρεῖναι ὀιζυρώτατον ἄλλων,
τῶν ἀνδρῶν, οἳ ἄστυ πέρι Πριάμοιο μάχοντο
εἰνάετες, δεκάτῳ δὲ πόλιν πέρσαντες ἔβησαν
οἴκαδ᾽: ἀτὰρ ἐν νόστῳ Ἀθηναίην ἀλίτοντο,
ἥ σφιν ἐπῶρσ᾽ ἄνεμόν τε κακὸν καὶ κύματα μακρά.
ἔνθ᾽ ἄλλοι μὲν πάντες ἀπέφθιθεν ἐσθλοὶ ἑταῖροι,
τὸν δ᾽ ἄρα δεῦρ᾽ ἄνεμός τε φέρων καὶ κῦμα πέλασσε.
τὸν νῦν σ᾽ ἠνώγειν ἀποπεμπέμεν ὅττι τάχιστα:
οὐ γάρ οἱ τῇδ᾽ αἶσα φίλων ἀπονόσφιν ὀλέσθαι,
ἀλλ᾽ ἔτι οἱ μοῖρ᾽ ἐστὶ φίλους τ᾽ ἰδέειν καὶ ἱκέσθαι
οἶκον ἐς ὑψόροφον καὶ ἑὴν ἐς πατρίδα γαῖαν.
’ὣς φάτο, ῥίγησεν δὲ Καλυψώ, δῖα θεάων,
καί μιν φωνήσασ᾽ ἔπεα πτερόεντα προσηύδα:
‘σχέτλιοί ἐστε, θεοί, ζηλήμονες ἔξοχον ἄλλων,
οἵ τε θεαῖς ἀγάασθε παρ᾽ ἀνδράσιν εὐνάζεσθαι
ἀμφαδίην, ἤν τίς τε φίλον ποιήσετ᾽ ἀκοίτην.
ὣς μὲν ὅτ᾽ Ὠρίων᾽ ἕλετο ῥοδοδάκτυλος Ἠώς,
τόφρα οἱ ἠγάασθε θεοὶ ῥεῖα ζώοντες,
ἧος ἐν Ὀρτυγίῃ χρυσόθρονος Ἄρτεμις ἁγνὴ
οἷς ἀγανοῖς βελέεσσιν ἐποιχομένη κατέπεφνεν.
ὣς δ᾽ ὁπότ᾽ Ἰασίωνι ἐυπλόκαμος Δημήτηρ,
ᾧ θυμῷ εἴξασα, μίγη φιλότητι καὶ εὐνῇ
νειῷ ἔνι τριπόλῳ: οὐδὲ δὴν ἦεν ἄπυστος
Ζεύς, ὅς μιν κατέπεφνε βαλὼν ἀργῆτι κεραυνῷ.
ὥς δ᾽ αὖ νῦν μοι ἄγασθε, θεοί, βροτὸν ἄνδρα παρεῖναι.
τὸν μὲν ἐγὼν ἐσάωσα περὶ τρόπιος βεβαῶτα
οἶον, ἐπεί οἱ νῆα θοὴν ἀργῆτι κεραυνῷ
Ζεὺς ἔλσας ἐκέασσε μέσῳ ἐνὶ οἴνοπι πόντῳ.
ἔνθ᾽ ἄλλοι μὲν πάντες ἀπέφθιθεν ἐσθλοὶ ἑταῖροι,
τὸν δ᾽ ἄρα δεῦρ᾽ ἄνεμός τε φέρων καὶ κῦμα πέλασσε.
τὸν μὲν ἐγὼ φίλεόν τε καὶ ἔτρεφον, ἠδὲ ἔφασκον
θήσειν ἀθάνατον καὶ ἀγήραον ἤματα πάντα.
ἀλλ᾽ ἐπεὶ οὔ πως ἔστι Διὸς νόον αἰγιόχοιο
οὔτε παρεξελθεῖν ἄλλον θεὸν οὔθ᾽ ἁλιῶσαι,
ἐρρέτω, εἴ μιν κεῖνος ἐποτρύνει καὶ ἀνώγει,
πόντον ἐπ᾽ ἀτρύγετον: πέμψω δέ μιν οὔ πῃ ἐγώ γε:
οὐ γάρ μοι πάρα νῆες ἐπήρετμοι καὶ ἑταῖροι,
οἵ κέν μιν πέμποιεν ἐπ᾽ εὐρέα νῶτα θαλάσσης.
αὐτάρ οἱ πρόφρων ὑποθήσομαι, οὐδ᾽ ἐπικεύσω,
ὥς κε μάλ᾽ ἀσκηθὴς ἣν πατρίδα γαῖαν ἵκηται.
τὴν δ᾽ αὖτε προσέειπε διάκτορος ἀργεϊφόντης:
‘οὕτω νῦν ἀπόπεμπε, Διὸς δ᾽ ἐποπίζεο μῆνιν,
μή πώς τοι μετόπισθε κοτεσσάμενος χαλεπήνῃ.
ὣς ἄρα φωνήσας ἀπέβη κρατὺς ἀργεϊφόντης:
ἡ δ᾽ ἐπ᾽ Ὀδυσσῆα μεγαλήτορα πότνια νύμφη
ἤι᾽, ἐπεὶ δὴ Ζηνὸς ἐπέκλυεν ἀγγελιάων.
τὸν δ᾽ ἄρ᾽ ἐπ᾽ ἀκτῆς εὗρε καθήμενον: οὐδέ ποτ᾽ ὄσσε
δακρυόφιν τέρσοντο, κατείβετο δὲ γλυκὺς αἰὼν
νόστον ὀδυρομένῳ, ἐπεὶ οὐκέτι ἥνδανε νύμφη.
ἀλλ᾽ ἦ τοι νύκτας μὲν ἰαύεσκεν καὶ ἀνάγκῃ
ἐν σπέσσι γλαφυροῖσι παρ᾽ οὐκ ἐθέλων ἐθελούσῃ:
ἤματα δ᾽ ἂμ πέτρῃσι καὶ ἠιόνεσσι καθίζων
δάκρυσι καὶ στοναχῇσι καὶ ἄλγεσι θυμὸν ἐρέχθων
πόντον ἐπ᾽ ἀτρύγετον δερκέσκετο δάκρυα λείβων.
ἀγχοῦ δ᾽ ἱσταμένη προσεφώνεε δῖα θεάων:
κάμμορε, μή μοι ἔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὀδύρεο, μηδέ τοι αἰὼν
φθινέτω: ἤδη γάρ σε μάλα πρόφρασσ᾽ ἀποπέμψω.
ἀλλ᾽ ἄγε δούρατα μακρὰ ταμὼν ἁρμόζεο χαλκῷ
εὐρεῖαν σχεδίην: ἀτὰρ ἴκρια πῆξαι ἐπ᾽ αὐτῆς
ὑψοῦ, ὥς σε φέρῃσιν ἐπ᾽ ἠεροειδέα πόντον.
αὐτὰρ ἐγὼ σῖτον καὶ ὕδωρ καὶ οἶνον ἐρυθρὸν
ἐνθήσω μενοεικέ᾽, ἅ κέν τοι λιμὸν ἐρύκοι,
εἵματά τ᾽ ἀμφιέσω: πέμψω δέ τοι οὖρον ὄπισθεν,
ὥς κε μάλ᾽ ἀσκηθὴς σὴν πατρίδα γαῖαν ἵκηαι,
αἴ κε θεοί γ᾽ ἐθέλωσι, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν,
οἵ μευ φέρτεροί εἰσι νοῆσαί τε κρῆναί τε.
’ὣς φάτο, ῥίγησεν δὲ πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς,
καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα:
‘ἄλλο τι δὴ σύ, θεά, τόδε μήδεαι, οὐδέ τι πομπήν,
ἥ με κέλεαι σχεδίῃ περάαν μέγα λαῖτμα θαλάσσης,
δεινόν τ᾽ ἀργαλέον τε: τὸ δ᾽ οὐδ᾽ ἐπὶ νῆες ἐῖσαι
ὠκύποροι περόωσιν, ἀγαλλόμεναι Διὸς οὔρῳ.
οὐδ᾽ ἂν ἐγὼν ἀέκητι σέθεν σχεδίης ἐπιβαίην,
εἰ μή μοι τλαίης γε, θεά, μέγαν ὅρκον ὀμόσσαι
μή τί μοι αὐτῷ πῆμα κακὸν βουλευσέμεν ἄλλο.
ὣς φάτο, μείδησεν δὲ Καλυψὼ δῖα θεάων,
χειρί τέ μιν κατέρεξεν ἔπος τ᾽ ἔφατ᾽ ἔκ τ᾽ ὀνόμαζεν:
‘ἦ δὴ ἀλιτρός γ᾽ ἐσσὶ καὶ οὐκ ἀποφώλια εἰδώς,
οἷον δὴ τὸν μῦθον ἐπεφράσθης ἀγορεῦσαι.
ἴστω νῦν τόδε γαῖα καὶ οὐρανὸς εὐρὺς ὕπερθε
καὶ τὸ κατειβόμενον Στυγὸς ὕδωρ, ὅς τε μέγιστος
ὅρκος δεινότατός τε πέλει μακάρεσσι θεοῖσι,
μή τί τοι αὐτῷ πῆμα κακὸν βουλευσέμεν ἄλλο.
ἀλλὰ τὰ μὲν νοέω καὶ φράσσομαι, ἅσσ᾽ ἂν ἐμοί περ
αὐτῇ μηδοίμην, ὅτε με χρειὼ τόσον ἵκοι:
καὶ γὰρ ἐμοὶ νόος ἐστὶν ἐναίσιμος, οὐδέ μοι αὐτῇ
θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι σιδήρεος, ἀλλ᾽ ἐλεήμων.
ὣς ἄρα φωνήσασ᾽ ἡγήσατο δῖα θεάων
καρπαλίμως: ὁ δ᾽ ἔπειτα μετ᾽ ἴχνια βαῖνε θεοῖο.
ἷξον δὲ σπεῖος γλαφυρὸν θεὸς ἠδὲ καὶ ἀνήρ,
καί ῥ᾽ ὁ μὲν ἔνθα καθέζετ᾽ ἐπὶ θρόνου ἔνθεν ἀνέστη
Ἑρμείας, νύμφη δ᾽ ἐτίθει πάρα πᾶσαν ἐδωδήν,
ἔσθειν καὶ πίνειν, οἷα βροτοὶ ἄνδρες ἔδουσιν:
αὐτὴ δ᾽ ἀντίον ἷζεν Ὀδυσσῆος θείοιο,
τῇ δὲ παρ᾽ ἀμβροσίην δμῳαὶ καὶ νέκταρ ἔθηκαν.
οἱ δ᾽ ἐπ᾽ ὀνείαθ᾽ ἑτοῖμα προκείμενα χεῖρας ἴαλλον.
αὐτὰρ ἐπεὶ τάρπησαν ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος,
τοῖς ἄρα μύθων ἦρχε Καλυψώ, δῖα θεάων:
‘διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,
οὕτω δὴ οἶκόνδε φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν
αὐτίκα νῦν ἐθέλεις ἰέναι; σὺ δὲ χαῖρε καὶ ἔμπης.
εἴ γε μὲν εἰδείης σῇσι φρεσὶν ὅσσα τοι αἶσα
κήδε᾽ ἀναπλῆσαι, πρὶν πατρίδα γαῖαν ἱκέσθαι,
ἐνθάδε κ᾽ αὖθι μένων σὺν ἐμοὶ τόδε δῶμα φυλάσσοις
ἀθάνατός τ᾽ εἴης, ἱμειρόμενός περ ἰδέσθαι
σὴν ἄλοχον, τῆς τ᾽ αἰὲν ἐέλδεαι ἤματα πάντα.
οὐ μέν θην κείνης γε χερείων εὔχομαι εἶναι,
οὐ δέμας οὐδὲ φυήν, ἐπεὶ οὔ πως οὐδὲ ἔοικεν
θνητὰς ἀθανάτῃσι δέμας καὶ εἶδος ἐρίζειν.
’τὴν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς:
πότνα θεά, μή μοι τόδε χώεο: οἶδα καὶ αὐτὸς
πάντα μάλ᾽, οὕνεκα σεῖο περίφρων Πηνελόπεια
εἶδος ἀκιδνοτέρη μέγεθός τ᾽ εἰσάντα ἰδέσθαι:
ἡ μὲν γὰρ βροτός ἐστι, σὺ δ᾽ ἀθάνατος καὶ ἀγήρως.
ἀλλὰ καὶ ὣς ἐθέλω καὶ ἐέλδομαι ἤματα πάντα
οἴκαδέ τ᾽ ἐλθέμεναι καὶ νόστιμον ἦμαρ ἰδέσθαι.
εἰ δ᾽ αὖ τις ῥαίῃσι θεῶν ἐνὶ οἴνοπι πόντῳ,
τλήσομαι ἐν στήθεσσιν ἔχων ταλαπενθέα θυμόν:
ἤδη γὰρ μάλα πολλὰ πάθον καὶ πολλὰ μόγησα
κύμασι καὶ πολέμῳ: μετὰ καὶ τόδε τοῖσι γενέσθω.
ὣς ἔφατ᾽, ἠέλιος δ᾽ ἄρ᾽ ἔδυ καὶ ἐπὶ κνέφας ἦλθεν:
ἐλθόντες δ᾽ ἄρα τώ γε μυχῷ σπείους γλαφυροῖο
τερπέσθην φιλότητι, παρ᾽ ἀλλήλοισι μένοντες.
ἦμος δ᾽ ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠώς,
αὐτίχ᾽ ὁ μὲν χλαῖνάν τε χιτῶνά τε ἕννυτ᾽ Ὀδυσσεύς,
αὐτὴ δ᾽ ἀργύφεον φᾶρος μέγα ἕννυτο νύμφη,
λεπτὸν καὶ χαρίεν, περὶ δὲ ζώνην βάλετ᾽ ἰξυῖ
καλὴν χρυσείην, κεφαλῇ δ᾽ ἐφύπερθε καλύπτρην.
καὶ τότ᾽ Ὀδυσσῆι μεγαλήτορι μήδετο πομπήν:
δῶκέν οἱ πέλεκυν μέγαν, ἄρμενον ἐν παλάμῃσι,
χάλκεον, ἀμφοτέρωθεν ἀκαχμένον: αὐτὰρ ἐν αὐτῷ
στειλειὸν περικαλλὲς ἐλάινον, εὖ ἐναρηρός:
δῶκε δ᾽ ἔπειτα σκέπαρνον ἐύξοον: ἦρχε δ᾽ ὁδοῖο
νήσου ἐπ᾽ ἐσχατιῆς, ὅθι δένδρεα μακρὰ πεφύκει,
κλήθρη τ᾽ αἴγειρός τ᾽, ἐλάτη τ᾽ ἦν οὐρανομήκης,
αὖα πάλαι, περίκηλα, τά οἱ πλώοιεν ἐλαφρῶς.
αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ δεῖξ᾽, ὅθι δένδρεα μακρὰ πεφύκει,
ἡ μὲν ἔβη πρὸς δῶμα Καλυψώ, δῖα θεάων,
αὐτὰρ ὁ τάμνετο δοῦρα: θοῶς δέ οἱ ἤνυτο ἔργον.
εἴκοσι δ᾽ ἔκβαλε πάντα, πελέκκησεν δ᾽ ἄρα χαλκῷ,
ξέσσε δ᾽ ἐπισταμένως καὶ ἐπὶ στάθμην ἴθυνεν.
τόφρα δ᾽ ἔνεικε τέρετρα Καλυψώ, δῖα θεάων:
τέτρηνεν δ᾽ ἄρα πάντα καὶ ἥρμοσεν ἀλλήλοισιν,
γόμφοισιν δ᾽ ἄρα τήν γε καὶ ἁρμονίῃσιν ἄρασσεν.
ὅσσον τίς τ᾽ ἔδαφος νηὸς τορνώσεται ἀνὴρ
φορτίδος εὐρείης, ἐὺ εἰδὼς τεκτοσυνάων,
τόσσον ἔπ᾽ εὐρεῖαν σχεδίην ποιήσατ᾽ Ὀδυσσεύς.
ἴκρια δὲ στήσας, ἀραρὼν θαμέσι σταμίνεσσι,
ποίει: ἀτὰρ μακρῇσιν ἐπηγκενίδεσσι τελεύτα.
ἐν δ᾽ ἱστὸν ποίει καὶ ἐπίκριον ἄρμενον αὐτῷ:
πρὸς δ᾽ ἄρα πηδάλιον ποιήσατο, ὄφρ᾽ ἰθύνοι.
φράξε δέ μιν ῥίπεσσι διαμπερὲς οἰσυΐνῃσι
κύματος εἶλαρ ἔμεν: πολλὴν δ᾽ ἐπεχεύατο ὕλην.
τόφρα δὲ φάρε᾽ ἔνεικε Καλυψώ, δῖα θεάων,
ἱστία ποιήσασθαι: ὁ δ᾽ εὖ τεχνήσατο καὶ τά.
ἐν δ᾽ ὑπέρας τε κάλους τε πόδας τ᾽ ἐνέδησεν ἐν αὐτῇ,
μοχλοῖσιν δ᾽ ἄρα τήν γε κατείρυσεν εἰς ἅλα δῖαν.
τέτρατον ἦμαρ ἔην, καὶ τῷ τετέλεστο ἅπαντα:
τῷ δ᾽ ἄρα πέμπτῳ πέμπ᾽ ἀπὸ νήσου δῖα Καλυψώ,
εἵματά τ᾽ ἀμφιέσασα θυώδεα καὶ λούσασα.
ἐν δέ οἱ ἀσκὸν ἔθηκε θεὰ μέλανος οἴνοιο
τὸν ἕτερον, ἕτερον δ᾽ ὕδατος μέγαν, ἐν δὲ καὶ ᾖα
κωρύκῳ: ἐν δέ οἱ ὄψα τίθει μενοεικέα πολλά:
οὖρον δὲ προέηκεν ἀπήμονά τε λιαρόν τε.
γηθόσυνος δ᾽ οὔρῳ πέτασ᾽ ἱστία δῖος Ὀδυσσεύς.
αὐτὰρ ὁ πηδαλίῳ ἰθύνετο τεχνηέντως
ἥμενος, οὐδέ οἱ ὕπνος ἐπὶ βλεφάροισιν ἔπιπτεν
Πληιάδας τ᾽ ἐσορῶντι καὶ ὀψὲ δύοντα Βοώτην
Ἄρκτον θ᾽, ἣν καὶ ἄμαξαν ἐπίκλησιν καλέουσιν,
ἥ τ᾽ αὐτοῦ στρέφεται καί τ᾽ Ὠρίωνα δοκεύει,
οἴη δ᾽ ἄμμορός ἐστι λοετρῶν Ὠκεανοῖο:
τὴν γὰρ δή μιν ἄνωγε Καλυψώ, δῖα θεάων,
ποντοπορευέμεναι ἐπ᾽ ἀριστερὰ χειρὸς ἔχοντα.
ἑπτὰ δὲ καὶ δέκα μὲν πλέεν ἤματα ποντοπορεύων,
ὀκτωκαιδεκάτῃ δ᾽ ἐφάνη ὄρεα σκιόεντα
γαίης Φαιήκων, ὅθι τ᾽ ἄγχιστον πέλεν αὐτῷ:
εἴσατο δ᾽ ὡς ὅτε ῥινὸν ἐν ἠεροειδέι πόντῳ.
τὸν δ᾽ ἐξ Αἰθιόπων ἀνιὼν κρείων ἐνοσίχθων
τηλόθεν ἐκ Σολύμων ὀρέων ἴδεν: εἴσατο γάρ οἱ
πόντον ἐπιπλώων. ὁ δ᾽ ἐχώσατο κηρόθι μᾶλλον,
κινήσας δὲ κάρη προτὶ ὃν μυθήσατο θυμόν:
‘ὢ πόποι, ἦ μάλα δὴ μετεβούλευσαν θεοὶ ἄλλως
ἀμφ᾽ Ὀδυσῆι ἐμεῖο μετ᾽ Αἰθιόπεσσιν ἐόντος,
καὶ δὴ Φαιήκων γαίης σχεδόν, ἔνθα οἱ αἶσα
ἐκφυγέειν μέγα πεῖραρ ὀιζύος, ἥ μιν ἱκάνει.
ἀλλ᾽ ἔτι μέν μίν φημι ἅδην ἐλάαν κακότητος.
’ὣς εἰπὼν σύναγεν νεφέλας, ἐτάραξε δὲ πόντον
χερσὶ τρίαιναν ἑλών: πάσας δ᾽ ὀρόθυνεν ἀέλλας
παντοίων ἀνέμων, σὺν δὲ νεφέεσσι κάλυψε
γαῖαν ὁμοῦ καὶ πόντον: ὀρώρει δ᾽ οὐρανόθεν νύξ.
σὺν δ᾽ Εὖρός τε Νότος τ᾽ ἔπεσον Ζέφυρός τε δυσαὴς
καὶ Βορέης αἰθρηγενέτης, μέγα κῦμα κυλίνδων.
καὶ τότ᾽ Ὀδυσσῆος λύτο γούνατα καὶ φίλον ἦτορ,
ὀχθήσας δ᾽ ἄρα εἶπε πρὸς ὃν μεγαλήτορα θυμόν:
ὤ μοι ἐγὼ δειλός, τί νύ μοι μήκιστα γένηται;
δείδω μὴ δὴ πάντα θεὰ νημερτέα εἶπεν,
ἥ μ᾽ ἔφατ᾽ ἐν πόντῳ, πρὶν πατρίδα γαῖαν ἱκέσθαι,
ἄλγε᾽ ἀναπλήσειν: τὰ δὲ δὴ νῦν πάντα τελεῖται.
οἵοισιν νεφέεσσι περιστέφει οὐρανὸν εὐρὺν
Ζεύς, ἐτάραξε δὲ πόντον, ἐπισπέρχουσι δ᾽ ἄελλαι
παντοίων ἀνέμων. νῦν μοι σῶς αἰπὺς ὄλεθρος.
τρὶς μάκαρες Δαναοὶ καὶ τετράκις, οἳ τότ᾽ ὄλοντο
Τροίῃ ἐν εὐρείῃ χάριν Ἀτρεΐδῃσι φέροντες.
ὡς δὴ ἐγώ γ᾽ ὄφελον θανέειν καὶ πότμον ἐπισπεῖν
ἤματι τῷ ὅτε μοι πλεῖστοι χαλκήρεα δοῦρα
Τρῶες ἐπέρριψαν περὶ Πηλεΐωνι θανόντι.
τῷ κ᾽ ἔλαχον κτερέων, καί μευ κλέος ἦγον Ἀχαιοί:
νῦν δέ λευγαλέῳ θανάτῳ εἵμαρτο ἁλῶναι.
’ὣς ἄρα μιν εἰπόντ᾽ ἔλασεν μέγα κῦμα κατ᾽ ἄκρης
δεινὸν ἐπεσσύμενον, περὶ δὲ σχεδίην ἐλέλιξε.
τῆλε δ᾽ ἀπὸ σχεδίης αὐτὸς πέσε, πηδάλιον δὲ
ἐκ χειρῶν προέηκε: μέσον δέ οἱ ἱστὸν ἔαξεν
δεινὴ μισγομένων ἀνέμων ἐλθοῦσα θύελλα,
τηλοῦ δὲ σπεῖρον καὶ ἐπίκριον ἔμπεσε πόντῳ.
τὸν δ᾽ ἄρ᾽ ὑπόβρυχα θῆκε πολὺν χρόνον, οὐδ᾽ ἐδυνάσθη
αἶψα μάλ᾽ ἀνσχεθέειν μεγάλου ὑπὸ κύματος ὁρμῆς:
εἵματα γάρ ῥ᾽ ἐβάρυνε, τά οἱ πόρε δῖα Καλυψώ.
ὀψὲ δὲ δή ῥ᾽ ἀνέδυ, στόματος δ᾽ ἐξέπτυσεν ἅλμην
πικρήν, ἥ οἱ πολλὴ ἀπὸ κρατὸς κελάρυζεν.
ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὣς σχεδίης ἐπελήθετο, τειρόμενός περ,
ἀλλὰ μεθορμηθεὶς ἐνὶ κύμασιν ἐλλάβετ᾽ αὐτῆς,
ἐν μέσσῃ δὲ καθῖζε τέλος θανάτου ἀλεείνων.
τὴν δ᾽ ἐφόρει μέγα κῦμα κατὰ ῥόον ἔνθα καὶ ἔνθα.
ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ὀπωρινὸς Βορέης φορέῃσιν ἀκάνθας
ἂμ πεδίον, πυκιναὶ δὲ πρὸς ἀλλήλῃσιν ἔχονται,
ὣς τὴν ἂμ πέλαγος ἄνεμοι φέρον ἔνθα καὶ ἔνθα:
ἄλλοτε μέν τε Νότος Βορέῃ προβάλεσκε φέρεσθαι,
ἄλλοτε δ᾽ αὖτ᾽ Εὖρος Ζεφύρῳ εἴξασκε διώκειν.
τὸν δὲ ἴδεν Κάδμου θυγάτηρ, καλλίσφυρος Ἰνώ,
Λευκοθέη, ἣ πρὶν μὲν ἔην βροτὸς αὐδήεσσα,
νῦν δ᾽ ἁλὸς ἐν πελάγεσσι θεῶν ἒξ ἔμμορε τιμῆς.
ἥ ῥ᾽ Ὀδυσῆ᾽ ἐλέησεν ἀλώμενον, ἄλγε᾽ ἔχοντα,
αἰθυίῃ δ᾽ ἐικυῖα ποτῇ ἀνεδύσετο λίμνης,
ἷζε δ᾽ ἐπὶ σχεδίης πολυδέσμου εἶπέ τε μῦθον:
‘κάμμορε, τίπτε τοι ὧδε Ποσειδάων ἐνοσίχθων
ὠδύσατ᾽ ἐκπάγλως, ὅτι τοι κακὰ πολλὰ φυτεύει;
οὐ μὲν δή σε καταφθίσει μάλα περ μενεαίνων.
ἀλλὰ μάλ᾽ ὧδ᾽ ἔρξαι, δοκέεις δέ μοι οὐκ ἀπινύσσειν:
εἵματα ταῦτ᾽ ἀποδὺς σχεδίην ἀνέμοισι φέρεσθαι
κάλλιπ᾽, ἀτὰρ χείρεσσι νέων ἐπιμαίεο νόστου
γαίης Φαιήκων, ὅθι τοι μοῖρ᾽ ἐστὶν ἀλύξαι.
τῆ δέ, τόδε κρήδεμνον ὑπὸ στέρνοιο τανύσσαι
ἄμβροτον: οὐδέ τί τοι παθέειν δέος οὐδ᾽ ἀπολέσθαι.
αὐτὰρ ἐπὴν χείρεσσιν ἐφάψεαι ἠπείροιο,
ἂψ ἀπολυσάμενος βαλέειν εἰς οἴνοπα πόντον
πολλὸν ἀπ᾽ ἠπείρου, αὐτὸς δ᾽ ἀπονόσφι τραπέσθαι.
’ὣς ἄρα φωνήσασα θεὰ κρήδεμνον ἔδωκεν,
αὐτὴ δ᾽ ἂψ ἐς πόντον ἐδύσετο κυμαίνοντα
αἰθυίῃ ἐικυῖα: μέλαν δέ ἑ κῦμα κάλυψεν.
αὐτὰρ ὁ μερμήριξε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς,
ὀχθήσας δ᾽ ἄρα εἶπε πρὸς ὃν μεγαλήτορα θυμόν:
‘ὤ μοι ἐγώ, μή τίς μοι ὑφαίνῃσιν δόλον αὖτε
ἀθανάτων, ὅ τέ με σχεδίης ἀποβῆναι ἀνώγει.
ἀλλὰ μάλ᾽ οὔ πω πείσομ᾽, ἐπεὶ ἑκὰς ὀφθαλμοῖσιν
γαῖαν ἐγὼν ἰδόμην, ὅθι μοι φάτο φύξιμον εἶναι.
ἀλλὰ μάλ᾽ ὧδ᾽ ἔρξω, δοκέει δέ μοι εἶναι ἄριστον:
ὄφρ᾽ ἂν μέν κεν δούρατ᾽ ἐν ἁρμονίῃσιν ἀρήρῃ,
τόφρ᾽ αὐτοῦ μενέω καὶ τλήσομαι ἄλγεα πάσχων:
αὐτὰρ ἐπὴν δή μοι σχεδίην διὰ κῦμα τινάξῃ,
νήξομ᾽, ἐπεὶ οὐ μέν τι πάρα προνοῆσαι ἄμεινον.
ἧος ὁ ταῦθ᾽ ὥρμαινε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν,
ὦρσε δ᾽ ἐπὶ μέγα κῦμα Ποσειδάων ἐνοσίχθων,
δεινόν τ᾽ ἀργαλέον τε, κατηρεφές, ἤλασε δ᾽ αὐτόν.
ὡς δ᾽ ἄνεμος ζαὴς ἠΐων θημῶνα τινάξῃ
καρφαλέων: τὰ μὲν ἄρ τε διεσκέδασ᾽ ἄλλυδις ἄλλῃ:
ὣς τῆς δούρατα μακρὰ διεσκέδασ᾽. αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς
ἀμφ᾽ ἑνὶ δούρατι βαῖνε, κέληθ᾽ ὡς ἵππον ἐλαύνων,
εἵματα δ᾽ ἐξαπέδυνε, τά οἱ πόρε δῖα Καλυψώ.
αὐτίκα δὲ κρήδεμνον ὑπὸ στέρνοιο τάνυσσεν,
αὐτὸς δὲ πρηνὴς ἁλὶ κάππεσε, χεῖρε πετάσσας,
νηχέμεναι μεμαώς. ἴδε δὲ κρείων ἐνοσίχθων,
κινήσας δὲ κάρη προτὶ ὃν μυθήσατο θυμόν:
‘οὕτω νῦν κακὰ πολλὰ παθὼν ἀλόω κατὰ πόντον,
εἰς ὅ κεν ἀνθρώποισι διοτρεφέεσσι μιγήῃς.
ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὥς σε ἔολπα ὀνόσσεσθαι κακότητος.
ὣς ἄρα φωνήσας ἵμασεν καλλίτριχας ἵππους,
ἵκετο δ᾽ εἰς Αἰγάς, ὅθι οἱ κλυτὰ δώματ᾽ ἔασιν.
αὐτὰρ Ἀθηναίη κούρη Διὸς ἄλλ᾽ ἐνόησεν.
ἦ τοι τῶν ἄλλων ἀνέμων κατέδησε κελεύθους,
παύσασθαι δ᾽ ἐκέλευσε καὶ εὐνηθῆναι ἅπαντας:
ὦρσε δ᾽ ἐπὶ κραιπνὸν Βορέην, πρὸ δὲ κύματ᾽ ἔαξεν,
ἧος ὃ Φαιήκεσσι φιληρέτμοισι μιγείη
διογενὴς Ὀδυσεὺς θάνατον καὶ κῆρας ἀλύξας.
ἔνθα δύω νύκτας δύο τ᾽ ἤματα κύματι πηγῷ
πλάζετο, πολλὰ δέ οἱ κραδίη προτιόσσετ᾽ ὄλεθρον.
ἀλλ᾽ ὅτε δὴ τρίτον ἦμαρ ἐυπλόκαμος τέλεσ᾽ Ἠώς,
καὶ τότ᾽ ἔπειτ᾽ ἄνεμος μὲν ἐπαύσατο ἠδὲ γαλήνη
ἔπλετο νηνεμίη: ὁ δ᾽ ἄρα σχεδὸν εἴσιδε γαῖαν
ὀξὺ μάλα προϊδών, μεγάλου ὑπὸ κύματος ἀρθείς.
ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ἂν ἀσπάσιος βίοτος παίδεσσι φανήῃ
πατρός, ὃς ἐν νούσῳ κεῖται κρατέρ᾽ ἄλγεα πάσχων,
δηρὸν τηκόμενος, στυγερὸς δέ οἱ ἔχραε δαίμων,
ἀσπάσιον δ᾽ ἄρα τόν γε θεοὶ κακότητος ἔλυσαν,
ὣς Ὀδυσεῖ ἀσπαστὸν ἐείσατο γαῖα καὶ ὕλη,
νῆχε δ᾽ ἐπειγόμενος ποσὶν ἠπείρου ἐπιβῆναι.
ἀλλ᾽ ὅτε τόσσον ἀπῆν ὅσσον τε γέγωνε βοήσας,
καὶ δὴ δοῦπον ἄκουσε ποτὶ σπιλάδεσσι θαλάσσης:
ῥόχθει γὰρ μέγα κῦμα ποτὶ ξερὸν ἠπείροιο
δεινὸν ἐρευγόμενον, εἴλυτο δὲ πάνθ᾽ ἁλὸς ἄχνῃ:
οὐ γὰρ ἔσαν λιμένες νηῶν ὄχοι, οὐδ᾽ ἐπιωγαί.
ἀλλ᾽ ἀκταὶ προβλῆτες ἔσαν σπιλάδες τε πάγοι τε:
καὶ τότ᾽ Ὀδυσσῆος λύτο γούνατα καὶ φίλον ἦτορ,
ὀχθήσας δ᾽ ἄρα εἶπε πρὸς ὃν μεγαλήτορα θυμόν:
‘ὤ μοι, ἐπεὶ δὴ γαῖαν ἀελπέα δῶκεν ἰδέσθαι
Ζεύς, καὶ δὴ τόδε λαῖτμα διατμήξας ἐπέρησα,
ἔκβασις οὔ πῃ φαίνεθ᾽ ἁλὸς πολιοῖο θύραζε:
ἔκτοσθεν μὲν γὰρ πάγοι ὀξέες, ἀμφὶ δὲ κῦμα
βέβρυχεν ῥόθιον, λισσὴ δ᾽ ἀναδέδρομε πέτρη,
ἀγχιβαθὴς δὲ θάλασσα, καὶ οὔ πως ἔστι πόδεσσι
στήμεναι ἀμφοτέροισι καὶ ἐκφυγέειν κακότητα:
μή πώς μ᾽ ἐκβαίνοντα βάλῃ λίθακι ποτὶ πέτρῃ
κῦμα μέγ᾽ ἁρπάξαν: μελέη δέ μοι ἔσσεται ὁρμή.
εἰ δέ κ᾽ ἔτι προτέρω παρανήξομαι, ἤν που ἐφεύρω
ἠιόνας τε παραπλῆγας λιμένας τε θαλάσσης,
δείδω μή μ᾽ ἐξαῦτις ἀναρπάξασα θύελλα
πόντον ἐπ᾽ ἰχθυόεντα φέρῃ βαρέα στενάχοντα,
ἠέ τί μοι καὶ κῆτος ἐπισσεύῃ μέγα δαίμων
ἐξ ἁλός, οἷά τε πολλὰ τρέφει κλυτὸς Ἀμφιτρίτη:
οἶδα γάρ, ὥς μοι ὀδώδυσται κλυτὸς ἐννοσίγαιος.
’ἧος ὁ ταῦθ᾽ ὥρμαινε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν,
τόφρα δέ μιν μέγα κῦμα φέρε τρηχεῖαν ἐπ᾽ ἀκτήν.
ἔνθα κ᾽ ἀπὸ ῥινοὺς δρύφθη, σὺν δ᾽ ὀστέ᾽ ἀράχθη,
εἰ μὴ ἐπὶ φρεσὶ θῆκε θεά, γλαυκῶπις Ἀθήνη:
ἀμφοτέρῃσι δὲ χερσὶν ἐπεσσύμενος λάβε πέτρης,
τῆς ἔχετο στενάχων, ἧος μέγα κῦμα παρῆλθε.
καὶ τὸ μὲν ὣς ὑπάλυξε, παλιρρόθιον δέ μιν αὖτις
πλῆξεν ἐπεσσύμενον, τηλοῦ δέ μιν ἔμβαλε πόντῳ.
ὡς δ᾽ ὅτε πουλύποδος θαλάμης ἐξελκομένοιο
πρὸς κοτυληδονόφιν πυκιναὶ λάιγγες ἔχονται,
ὣς τοῦ πρὸς πέτρῃσι θρασειάων ἀπὸ χειρῶν
ῥινοὶ ἀπέδρυφθεν: τὸν δὲ μέγα κῦμα κάλυψεν.
ἔνθα κε δὴ δύστηνος ὑπὲρ μόρον ὤλετ᾽ Ὀδυσσεύς,
εἰ μὴ ἐπιφροσύνην δῶκε γλαυκῶπις Ἀθήνη.
κύματος ἐξαναδύς, τά τ᾽ ἐρεύγεται ἤπειρόνδε,
νῆχε παρέξ, ἐς γαῖαν ὁρώμενος, εἴ που ἐφεύροι
ἠιόνας τε παραπλῆγας λιμένας τε θαλάσσης.
ἀλλ᾽ ὅτε δὴ ποταμοῖο κατὰ στόμα καλλιρόοιο
ἷξε νέων, τῇ δή οἱ ἐείσατο χῶρος ἄριστος,
λεῖος πετράων, καὶ ἐπὶ σκέπας ἦν ἀνέμοιο,
ἔγνω δὲ προρέοντα καὶ εὔξατο ὃν κατὰ θυμόν:
κλῦθι, ἄναξ, ὅτις ἐσσί: πολύλλιστον δέ σ᾽ ἱκάνω,
φεύγων ἐκ πόντοιο Ποσειδάωνος ἐνιπάς.
αἰδοῖος μέν τ᾽ ἐστὶ καὶ ἀθανάτοισι θεοῖσιν
ἀνδρῶν ὅς τις ἵκηται ἀλώμενος, ὡς καὶ ἐγὼ νῦν
σόν τε ῥόον σά τε γούναθ᾽ ἱκάνω πολλὰ μογήσας.
ἀλλ᾽ ἐλέαιρε, ἄναξ: ἱκέτης δέ τοι εὔχομαι εἶναι.
’ὣς φάθ᾽, ὁ δ᾽ αὐτίκα παῦσεν ἑὸν ῥόον, ἔσχε δὲ κῦμα,
πρόσθε δέ οἱ ποίησε γαλήνην, τὸν δ᾽ ἐσάωσεν
ἐς ποταμοῦ προχοάς. ὁ δ᾽ ἄρ᾽ ἄμφω γούνατ᾽ ἔκαμψε
χεῖράς τε στιβαράς. ἁλὶ γὰρ δέδμητο φίλον κῆρ.
ᾤδεε δὲ χρόα πάντα, θάλασσα δὲ κήκιε πολλὴ
ἂν στόμα τε ῥῖνάς θ᾽: ὁ δ᾽ ἄρ᾽ ἄπνευστος καὶ ἄναυδος
κεῖτ᾽ ὀλιγηπελέων, κάματος δέ μιν αἰνὸς ἵκανεν.
ἀλλ᾽ ὅτε δή ῥ᾽ ἄμπνυτο καὶ ἐς φρένα θυμὸς ἀγέρθη,
καὶ τότε δὴ κρήδεμνον ἀπὸ ἕο λῦσε θεοῖο.
καὶ τὸ μὲν ἐς ποταμὸν ἁλιμυρήεντα μεθῆκεν,
ἂψ δ᾽ ἔφερεν μέγα κῦμα κατὰ ῥόον, αἶψα δ᾽ ἄρ᾽ Ἰνὼ
δέξατο χερσὶ φίλῃσιν: ὁ δ᾽ ἐκ ποταμοῖο λιασθεὶς
σχοίνῳ ὑπεκλίνθη, κύσε δὲ ζείδωρον ἄρουραν.
ὀχθήσας δ᾽ ἄρα εἶπε πρὸς ὃν μεγαλήτορα θυμόν:
ὤ μοι ἐγώ, τί πάθω; τί νύ μοι μήκιστα γένηται;
εἰ μέν κ᾽ ἐν ποταμῷ δυσκηδέα νύκτα φυλάσσω,
μή μ᾽ ἄμυδις στίβη τε κακὴ καὶ θῆλυς ἐέρση
ἐξ ὀλιγηπελίης δαμάσῃ κεκαφηότα θυμόν:
αὔρη δ᾽ ἐκ ποταμοῦ ψυχρὴ πνέει ἠῶθι πρό.
εἰ δέ κεν ἐς κλιτὺν ἀναβὰς καὶ δάσκιον ὕλην
θάμνοις ἐν πυκινοῖσι καταδράθω, εἴ με μεθείη
ῥῖγος καὶ κάματος, γλυκερὸς δέ μοι ὕπνος ἐπέλθῃ,
δείδω, μὴ θήρεσσιν ἕλωρ καὶ κύρμα γένωμαι.
’ὣς ἄρα οἱ φρονέοντι δοάσσατο κέρδιον εἶναι:
βῆ ῥ᾽ ἴμεν εἰς ὕλην: τὴν δὲ σχεδὸν ὕδατος εὗρεν
ἐν περιφαινομένῳ: δοιοὺς δ᾽ ἄρ᾽ ὑπήλυθε θάμνους,
ἐξ ὁμόθεν πεφυῶτας: ὁ μὲν φυλίης, ὁ δ᾽ ἐλαίης.
τοὺς μὲν ἄρ᾽ οὔτ᾽ ἀνέμων διάη μένος ὑγρὸν ἀέντων,
οὔτε ποτ᾽ ἠέλιος φαέθων ἀκτῖσιν ἔβαλλεν,
οὔτ᾽ ὄμβρος περάασκε διαμπερές: ὣς ἄρα πυκνοὶ
ἀλλήλοισιν ἔφυν ἐπαμοιβαδίς: οὓς ὑπ᾽ Ὀδυσσεὺς
δύσετ᾽. ἄφαρ δ᾽ εὐνὴν ἐπαμήσατο χερσὶ φίλῃσιν
εὐρεῖαν: φύλλων γὰρ ἔην χύσις ἤλιθα πολλή,
ὅσσον τ᾽ ἠὲ δύω ἠὲ τρεῖς ἄνδρας ἔρυσθαι
ὥρῃ χειμερίῃ, εἰ καὶ μάλα περ χαλεπαίνοι.
τὴν μὲν ἰδὼν γήθησε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς,
ἐν δ᾽ ἄρα μέσσῃ λέκτο, χύσιν δ᾽ ἐπεχεύατο φύλλων.
ὡς δ᾽ ὅτε τις δαλὸν σποδιῇ ἐνέκρυψε μελαίνῃ
ἀγροῦ ἐπ᾽ ἐσχατιῆς, ᾧ μὴ πάρα γείτονες ἄλλοι,
σπέρμα πυρὸς σώζων, ἵνα μή ποθεν ἄλλοθεν αὔοι,
ὣς Ὀδυσεὺς φύλλοισι καλύψατο: τῷ δ᾽ ἄρ᾽ Ἀθήνη
ὕπνον ἐπ᾽ ὄμμασι χεῦ᾽, ἵνα μιν παύσειε τάχιστα
δυσπονέος καμάτοιο φίλα βλέφαρ᾽ ἀμφικαλύψας.